maandag 22 februari 2016

Ik ga op bezoek bij oma en neem mee........mijn smartphone

Sinds de introductie van de mobiele telefoon is er veel veranderd in de manier waarop we met elkaar omgaan. Toen de smartphone geïntroduceerd werd was er geen houden meer aan, bijna iedereen op de wereld heeft er een. 
De smartphone is een verrijking als het gaat om snelle communicatie en 24 uur per dag bereikbaar zijn, maar het is een verarming als het gaat om het echte contact met de mensen om je heen, met de mensen waar je van houdt. 


Voor ouderen met dementie, de oudere ouderen, is de mobiele telefoon een vreemd apparaat. De hechte band tussen mens en mobieltje kun je aan een oudere met dementie niet uitleggen.



Toen de ouderen van nu jong waren zag de telefoon er  heel anders uit dan nu. Het had een draaischijf, zat met een snoer vast aan de muur en je moest een vrij grote hoorn aan je oor houden om te luisteren en te praten. Dit is dan ook het type telefoon dat ouderen met dementie herkennen als een telefoon.
Het deel van de hersenen waarin we nieuwe dingen opslaan wordt door dementie beschadigd. Hierdoor kunnen mensen met dementie geen nieuwe beelden opslaan, maar de beelden die er al waren bestaan nog wel. Met andere woorden: laat een ouderwetse telefoon aan iemand met dementie zien en deze zal herkend worden, laat een moderne smartphone zien en de persoon met dementie zal niet weten wat het is.

Dit alles ter introductie van het verhaal over Simone die op bezoek gaat bij haar oma.


Simone is een leuke, gezellige, moderne meid van 21 jaar. Ze woont samen met haar moeder en twee  jongere zusjes in een flat in Amsterdam. 
Simones oma is 79 en heeft sinds 6 jaar dementie. Oma woont nog zelfstandig en een oud huis aan de Jordaan. Oma krijgt veel hulp van haar buren en haar dochter komt elke dag bij haar op bezoek. Ook de thuiszorg is ingezet om oma te helpen met wassen, aankleden en eten. De thuiszorg komt drie keer per dag en helpt oma 's avonds ook om naar bed te gaan.

De oma van Simone slijt haar dagen in een comfortabele stoel in haar huisje. Ze zit bij het raam en lijkt te genieten van alles wat ze buiten ziet gebeuren. Haar dochter probeert zo vaak mogelijk een stukje met haar te wandelen en doet soms een spelletje met haar. Oma houdt van rummy cup, maar kan dit eigenlijk niet meer zo goed. Ze spelen dan een aangepaste versie, als oma het maar naar haar zin heeft. 

Simone gaat af en toe bij oma op bezoek. Omdat ze nog studeert en een bijbaan heeft kan ze niet vaak naar haar oma toe. 

Op een zondagmiddag stapt Simone op haar fiets en gaat richting oma, het is ongeveer 20 minuten fietsen. Bij elk stoplicht moet Simone even haar telefoon checken. Ze gaat binnenkort naar een festival met een paar vriendinnen en in de groepsapp is een discussie gaande over wie er dan moet rijden, want degene die rijdt moet dan de bob zijn en eigenlijk wil niemand de bob zijn want dan mag je niet drinken. 

Simone heeft de sleutel van oma's huis, zo hoeft oma niet op te staan om open te doen. 
Als Simone binnen komt zit oma in haar stoel een dutje te doen. Omdat ze vaak alleen is en geen prikkels krijgt valt ze vaak in slaap. Simone maakt haar zachtjes wakker en geeft haar een kus op haar wang. Oma kijkt haar aan en geeft een glimlach, ze houdt de hand van haar kleindochter even vast en heel even kijken ze elkaar aan. Ze houden van elkaar en de band die is opgebouwd lijkt er nog steeds te zijn. 
Simone gaat een potje thee zetten. Terwijl ze in de keuken wacht tot het water kookt kijkt ze op haar telefoon. Ze scrolt even door Facebook, Intagram en bekijkt Snapchat. Ze maakt tijdens het zetten van de thee een selfie en post deze op Snapchat. 

Oma is niet meer in staat om hele gesprekken te voeren. Ze komt meestal niet verder dan een paar woorden. Elke keer als Simone komt zegt oma: " Leuk! samen thee drinken, leuk! ". Veel verder dan dat komt het eigenlijk niet. De dementie heeft ook haar spraak aangetast. 
Simone weet zelf niet zo goed wat ze tegen oma moet zeggen omdat oma geen antwoord geeft. Ze vindt het moeilijk om een gesprek te voeren met oma. 
Ze drinken samen thee en eten mariakaakjes, net als vroeger toen Simone klein was. 

Terwijl oma haar thee drinkt kijkt Simone op haar telefoon. De reacties op haar Snapchat selfie zijn hilarisch, ze had dan ook haar best gedaan om een gek gezicht te trekken op de foto. Er komen een aantal onovertreffelijke foto's van anderen binnen. 
Op Facebook ziet ze dat haar klasgenootje Patricia van vroeger net op Aruba is aangekomen om te genieten van haar welverdiende vakantie. Patricia heeft ze in groep acht voor het laatst gezien. Ze klikt op "like". Dat vergroot de kans dat Patricia haar statussen ook gaat "liken". 
De discussie over wie de bob zal zijn is nog niet afgelopen, Simone bedenkt dat ze het dan maar zelf moet doen om maar een einde aan de ellenlange discussie te maken. 

- " Leuk, samen thee drinken, leuk!" 
- " Ja gezellig he? oma" Simone kijkt verder in haar scherm. Ze heeft al een paar uur niets op Instagram gepost. 
Simone gaat naast haar oma zitten en maakt een selfie van hun samen. De eerste 13 zijn mislukt, maar nummer 14 is geschikt voor Instagram en Facebook. 
Ze gaat weer op de bank zitten, neemt een slok thee en gaat op haar gemak de foto bewerken zodat ze er opperbest op staat. 
- " Leuk, samen thee drinken, leuk!" hoort Simone haar oma in de verte zeggen. " hmmmm, oma". 
Na een kwartiertje knutselen is de foto geschikt om te posten. Nu nog een leuke tekst eronder : Gezellig samen met de allerliefste oma aan de thee. .........Upload...........
Uw foto is geupload. Nog even vanuit Instagram delen op Facebook en klaar! 

Dan komt er een whatsapp binnen van haar vriendin Jennifer:

- Ga je mee naar de film?
- Welke?
- Hunger Games, draait net!
- Ja, vet, cool! Ik kom eraan. 
- xxx
- xxx

Simone schiet in haar jas, zet de kopjes weg en geeft haar oma een dikke kus en een stevige knuffel. 
- " Dag oma, ik moet gaan" Love you! 
- " Leuk, samen thee drinken, leuk!
- " Tot de volgende keer oma, het was heel gezellig"
- " Dag meisje "

Bovenstaand verhaal schetst een situatie die niet ondenkbaar is.



Wat ik hiermee duidelijk wil maken is dat het heel belangrijk is dat als je bezoek gaat bij iemand met dementie dat je dan bereid moet zijn om er de volle aandacht aan te geven. Niet alleen bij mensen met dementie, maar in het algemeen in contact met mensen die je fysiek om je heen hebt.

De smartphone is een verrijking en een mooie uitvinding. Simone heeft er tijdens het bezoek aan haar oma veel plezier aan beleefd.
De oma van Simone is met een ontevreden gevoel achter gebleven. Ze heeft bezoek gehad van haar oudste kleindochter, maar toch ook weer niet.

De oma van Simone beleefd de wereld vanuit emotie. Ze is niet meer in staat om tegen haar kleindochter te zeggen dat ze de telefoon weg moet leggen, maar ze voelt wel dat er geen aandacht voor haar is. Ze voelt zich tijdens het bezoek van Simone net zo alleen als al  in die uren waarop ze werkelijk alleen is.

De selfie van Simone is prachtig geworden en heeft 116 likes gekregen en 62 commentaren. Simone krijgt veel bewondering voor de aandacht die ze aan haar oma geeft.

De moraal van dit verhaal?

Leg de smartphone weg als je echte aandacht wilt krijgen en geven. Anno 2016 is dat niet omdat het kan maar omdat het moet.
Hopelijk is het op een dag vanzelfsprekend dat we de smartphone wegleggen en dan niet omdat het moet maar omdat het kan!

Monika Eberhart

Note: Bovenstaand verhaal is verzonnen en geheel geschreven op persoonlijke titel en vanuit eigen visie en beleving. 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten