woensdag 9 december 2015

Tips om kerst te vieren met mensen met dementie

De mooiste tijd van het jaar

Kerst is voor veel mensen de mooiste tijd van het jaar. Mooie boom, leuke cadeautjes, lekker eten, gezellige muziek en gezellig met de hele familie bij elkaar.
Voor mensen met dementie kan kerst een hele andere beleving zijn. Het kan de structuur van alle dag verstoren. Het is daarom verstandig om te zoeken naar manieren waarop je kan zorgen dat de persoon met dementie ook een fijne kerst heeft.




Tips

- Probeer als het mogelijk is de kamer samen te versieren, stapje voor stapje. Leg uit dat het december is, dat het bijna kerstmis is en vraag aan de persoon met dementie of deze wel een kerstboom wil hebben. Het lijkt praktisch om het versieren van de ruimte over te nemen, maar het kan een te plotselinge verandering zijn voor de persoon die dementie heeft.

-  Zorg ervoor dat de persoon met dementie niet teveel bezoek in een keer krijgt. Probeer de bezoekmomenten te verdelen zodat er maar twee of drie mensen tegelijk komen. Benoem de mensen die op bezoek komen bij naam en vertel wie het zijn en waarom ze komen.

- Geef de persoon met dementie de tijd om een cadeautje uit te pakken en help hierbij als het nodig is en geef vooral niet teveel cadeautjes.

- Probeer je te verplaatsten in de wereld van de persoon met dementie en pas het feest daar ook op aan.

- Kies voor een maaltijd waarvan je zeker weet dat de persoon met dementie deze graag lust. Maak iets vertrouwds klaar. Er is niets mis met een lekkere ouderwetse stamppot en een vertrouwd toetje met kerst.

- Hou vast aan familietradities (als die er zijn) van vroeger, laat het verleden herleven. Vier kerst zoals de persoon met dementie dat vroeger deed.

- Zorg ervoor dat de verwachtingen niet te hoog zijn, dan zou het kerstfeest tegen kunnen vallen omdat iemand met dementie zich niet zomaar laat sturen en op onverwachte manier kan reageren.

- Zorg voor rustmomenten gedurende de dag, maak een goede planning en laat iedereen zich eraan houden.

- Laat de persoon met dementie kleding dragen die als prettig ervaren wordt, laat als het even kan de kleding zelf uitkiezen.

- Zing samen kerstliedjes van vroeger, die zijn bekend en vertrouwd.

- Maak het niet te laat en zorg dat de persoon met dementie volgens het dagelijkse bedritueel naar bed gaat.




Fijne Kerstdagen!



Monika Eberhart




photo credit: Remnants of Christmas via photopin (license)

photo credit: Snowman & penguin via photopin (license)

vrijdag 20 november 2015

Geheugenverlies door ouderdom of door dementie?

Geheugenverlies door ouderdom of door dementie?

Ouder worden gaat gepaard met geheugenproblemen. Het hele lichaam raakt versleten, benen die je negentig jaar hebben moeten dragen zijn net zo versleten als hersenen die negentig jaar voor je hebben moeten werken.
Het is dus normaal dat het geheugen achteruit gaat naarmate men ouder wordt.
Geheugenverlies door ouderdom zal niet van grote invloed zijn op het dagelijks leven van de oudere. Geheugensteuntjes zoals kalenders, agenda, memo's e.d. kunnen goed helpen om een normaal leven te leiden.

Oorzaken van geheugenverlies

Naast ouderdom zijn er meer oorzaken die geheugenproblemen kunnen veroorzaken, o.a.:

- Depressie
- Dementie
- Hersenletsel
- Beroerte
- Excessief alcoholgebruik
- Bijwerking van drugs
- Bijwerking van medicatie

Als je een woord wel weet, maar je kunt er niet op komen

Als een bepaald woord even niet te binnen schiet dan is dat een tijdelijke hapering in het geheugen. Meestal zal men zich het gezochte woord kunnen herinneren. Naarmate men ouder wordt komen dit soort haperingen steeds vaker voor, dit kan frustrerend zijn maar is niet ernstig.



Hoe weet je of de geheugenproblemen ernstig zijn?

Wanneer geheugenproblemen uw dagelijks leven beïnvloeden is het verstandig om een arts te raadplegen voor nader onderzoek. Als u af en toe namen of telefoonnummers vergeet is er waarschijnlijk niets aan de hand.

Als u merkt dat u dingen niet meer weet die u vaak gedaan heeft,  of u kunt zich onmogelijk de weg herinneren naar een plek waar u wekelijks komt, of u kunt een simpel recept niet meer volgen,  dan is er meer aan de hand dan geheugenproblemen door ouderdom.

Een ander verschil tussen normaal geheugenverlies en dementie is dat bij dementie het geheugen veel sneller achteruit gaat, binnen maanden of een paar jaar. Normaal geheugenverlies wordt niet veel erger met de tijd, het blijft jaren op hetzelfde niveau.

Het kan lastig zijn om zelf geheugenproblemen door andere oorzaak dan ouderdom te herkennen. Praat daarom tijdig met uw naasten, de huisarts of een ander vertrouwenspersoon. De huisarts kan herkennen waar het probleem zou kunnen liggen. Als u b.v. antidepressiva slikt dan zou dat een oorzaak kunnen zijn voor geheugenproblemen. De huisarts kan dan andere medicatie voorschrijven.
De huisarts kan u ook doorverwijzen om uw probleem verder te onderzoeken.

Blijf in ieder geval nooit met het probleem van het geheugenprobleem rondlopen.

Monika Eberhart




Bron: www.dementia.com

photo credit: Daydreaming ! via photopin (license)

vrijdag 23 oktober 2015

Ik moet naar huis

Een paar keer per week komt hij naar ons dagactiviteitencentrum, dhr. Janssen. Hij heeft het er wel naar zijn zin, tenminste.....zolang hij afleiding heeft. Zodra hij niets te doen heeft gaat hij dwalen en zoeken.

Dhr. Janssen komt altijd vrolijk binnen om tien uur 's morgens. Hij geeft gewillig zijn jas af en laat zich naar een stoel leiden om daar te gaan genieten van een kopje koffie.
Zijn gehoor en zicht zijn niet meer zo goed, dat zal, naast de dementie, de reden zijn dat hij het lezen van de krant helemaal niet meer opneemt. Zo nu en dan stellen we wat vragen om hem bij de krant te betrekken. We kiezen voor vragen waarvan we inmiddels weten dat hij er een antwoord op kan geven.

Als de koffie en de krant klaar zijn dan begint bij dhr. Janssen de onrust. Hij gaat lopen en hij gaat zoeken, zoeken naar zijn jas, zoeken naar zijn vrouw, zoeken naar iets vertrouwds. Hij wil naar huis, hij wil zo snel mogelijk naar huis. Alleen weten wij dat als hij thuis dat hij dan weer weg wil, waarschijnlijk omdat hij niet meer weet wat hij zoekt.
Op dit moment van de dag kunnen we hem nog afleiden als we zeggen dat zijn vrouw weet dat hij bij ons zal blijven eten. De lunch is dan ook geen probleem, al moeten we wel opletten anders verdwijnt de maaltijd in zijn glas en gaat hij het vervolgens daaruit eten.

Na het eten is het tijd voor de mensen om te rusten, dat wil zeggen: voor de mensen die willen rusten. Sommigen gaan in de rustruimte een uurtje slapen, anderen gaan in de woonkamer wat lezen en luisteren naar muziek. Het personeel kan op dat moment wat aan de administratie doen en evt. de nodige telefoontjes plegen.
Dit is het moment waarop dhr. Janssen het allemaal niet meer aan kan. Wij als personeel moeten het een en ander op kantoor doen en dhr. Janssen heeft juist behoefte aan afleiding. Soms is er een vrijwilliger die met dhr. in de tuin gaat wandelen. Helaas kunnen wij hem niet alleen in de tuin laten omdat het hek naar de straat niet altijd dicht is.Voor ons is het niet altijd mogelijk om hem één  op één aandacht te geven.

Op kantoor staat de kapstok waar de jassen van het personeel aan hangen. Dhr. Janssen heeft alle jassen al een keer aan gehad. We hebben ontdekt dat damesjassen hem niet zo goed staan.  Als we vriendelijk uitleggen dat de jas van iemand anders is dan doet dhr. de jas meteen uit en soms biedt hij zelfs zijn verontschuldigingen aan.  Hij wil dan wel graag weten waar zijn eigen jas dan is. We vertellen hem dat die aan de andere kapstok hangt en dat hij die aan kan doen als hij naar buiten gaat om naar huis te gaan, straks.

Dhr. wordt steeds onrustiger en gaat op zoek naar de deur. Alles wat open zou kunnen biedt een mogelijkheid om naar buiten te kunnen gaan, maar tevergeefs. Hij lijkt zich er niet meer van bewust te zijn dat hij op een gesloten groep zit, maar hij heeft wel in de gaten dat hij niet zomaar weg kan.
Hij loopt onrustig door de gang en gaat elke ruimte in die hij tegenkomt, maar nergens kan hij het antwoord vinden op de vragen die hij heeft, de vragen die hij zelf dan ook weer vergeet.

Terwijl wij op kantoor zitten komt dhr. voor de vierde keer binnen en vraagt"Waar is mijn vrouw?" Mijn collega antwoord "Uw vrouw is met vriendinnen ergens koffie aan het drinken, ze komt straks naar huis" Waarop hij vraagt " Ga ik dan ook naar huis?". "Ja, dan gaat u ook naar huis". Hierop reageert dhr. op een verrassende manier" Naar huis, naar mijn vrouw en dan Hoera! herken ik haar weer en dan weet ik wie mijn vrouw is".
Mij collega's en ik kijken elkaar verbaasd en ontroerd aan. Zoveel moeite met het vinden van de woorden en toch duidelijk kunnen maken wat hij bedoelt.




Als dhr. weet dat hij straks naar zijn vrouw gaat heeft hij even rust, heel even maar.
Vijf minuten later wil hij weer naar huis, hij wil naar zijn vrouw, hij wil meteen naar huis. Waar is mijn vrouw? Hij wil naar huis.......

Dhr. Janssen houdt heel veel van zijn vrouw, zijn vrouw houdt van hem. Ondanks de liefde die ze voor elkaar voelen worden ze drie dagen per week uit elkaar gehaald. De liefde van haar man kan voor mevr. de last die ze moet dragen helaas niet verlichten. Daarom is het goed dat er dagopvang is voor mensen met gevorderde dementie, dan kan de mantelzorger even ontspannen en opladen.

Dhr. Janssen gaat uiteindelijk om vier uur naar huis, daar moet zijn vrouw de deuren op slot doen want dan wil hij naar buiten. Hij weet dan niet waar naartoe.

Monika Eberhart


photo credit: MV House 3 via photopin (license)

vrijdag 9 oktober 2015

Herken alzheimer

Alzheimer is een van de meest voorkomende vormen van dementie. 
Alzheimer is ongeneselijk, er bestaat geen medicijn tegen. Het is wel mogelijk om het ziekteverloop van alzheimer met medicijnen te vertragen. Hiervoor is het van belang om de ziekte vroeg te ontdekken. 

Tien vroege tekenen en symptomen van alzheimer

- Geheugenverlies dat het dagelijks functioneren belemmert

Een van de bekendste symptomen van Alzheimer is geheugenverlies. Het gaat dan met name vooral om het korte termijn geheugen. b.v. vergeten wie er een dag eerder op bezoek is geweest, of wat men eergisteren gegeten heeft.
Andere opvallende zaken zijn: recente afspraken vergeten, steeds dezelfde vragen stellen, steeds meer afhankelijk worden van geheugensteuntjes (agenda, alarm, telefonische herinneringen).

Normaal ouderdomsverschijnsel: Namen en afspraken vergeten, maar het je even later weer herinneren.

- Problemen met plannen of problemen oplossen

Sommige mensen kunnen problemen krijgen met maken van plannen en/of deze uitvoeren. Het kan ook zijn dat iemand moeite krijgt met het oplossen van rekenproblemen, betalen van de maandelijkse rekeningen en het volgen van een simpel recept.
Het wordt steeds lastiger om de concentratie vast te houden, men wordt snel afgeleid of moe.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Incidenteel een fout maken bij het verwerken van de financiële administratie. 

- Moeite krijgen met het uitvoeren van vertrouwde taken thuis, op het werk of in de vrije tijd

Mensen met alzheimer krijgen moeite met het uitvoeren van taken die altijd vertrouwd zijn geweest zoals de weg vinden met de auto, het budget beheren op het werk, de spelregels onthouden van een favoriet spel.

Normaal ouderdomsverschijnsel: af en toe de gebruiksaanwijzing van de magnetron nodig hebben omdat instellingen, die niet dagelijks gebruikt worden, vergeten zijn. 

- Verwarring in tijd of plaats

Voor mensen met alzheimer is het moeilijk om tijd, data en seizoenen te onthouden. Er is geen besef meer van tijd waardoor ze niet begrijpen waarom iets niet meteen gebeurt. Wachten wordt moeilijk, daardoor ontstaat onrust.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Even de dag van de week niet meer weten, maar er alweer snel achter komen. 

- Oogproblemen

Slecht zien, of beelden verkeerd verwerken, kan duiden op alzheimer. Mensen krijgen dan b.v. problemen met lezen, afstand bepalen, kleur herkennen met als gevolg dat o.a. auto rijden moeilijker wordt.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Oogproblemen ten gevolge van staar. 

- Nieuwe problemen met woorden, zowel bij praten als bij schrijven

Mensen met alzheimer kunnen moeite krijgen met het volgen van gesprekken en kunnen soms zelf geen gesprek meer voeren. Halverwege een zin weten ze niet meer wat ze aan het vertellen zijn en kunnen ze in herhaling vallen of gewoon stoppen met hun verhaal. Er kunnen woordvind problemen ontstaan, hierdoor kunnen ze iets een hele andere naam geven b.v. geen horloge, maar handklok.
Een veel gebruikt woord bij woordvind problemen is: ding of dinges.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Af en toe een woord niet meer weten, maar er al snel weer op komen. 

- Dingen op de verkeerde plaats leggen en niet meer kunnen achterhalen waar het ligt

Iemand met alzheimer kan spullen op de meest onverwachte plekken opbergen en zich dan niet meer herinneren waar het gebleven is, hierdoor raakt nog wel eens iets kwijt. Het komt dan ook voor dat anderen beschuldigd worden van verliezen of stelen.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Af en toe iets kwijt raken, maar weer terug kunnen halen waar het gebleven is. 

- Verslechterd beoordelingsvermogen

Mensen met alzheimer hebben vaak geen betrouwbaar beoordelingsvermogen meer waardoor ze b.v. slachtoffer worden van telemarketing en deur aan deur verkoop. Ze kunnen niet meer beoordelen of iets goed of slecht is.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Af en toe een onjuiste beslissing nemen en de fout beseffen. 

- Niet meer actief meedoen op het werk of in het sociale leven

Iemand met alzheimer kan niet meedoen aan werkprojecten, sociale activiteiten, sport, hobby e.d. Het wordt moeilijk om de favoriete hobby uit te voeren omdat vergeten wordt wat die hobby was e.o. hoe deze uitgevoerd wordt. Sociaal isolement kan het gevolg zijn.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Af en toe geen zin hebben in werk, hobby of sociale activiteiten.

- Stemmingswisselingen en verandering in de persoonlijkheid

Stemmingswisseling, achterdocht, verwardheid, depressie, angst kunnen veroorzaakt worden door alzheimer. De persoon met alzheimer kan veranderen en last krijgen van stemmingswisselingen waardoor deze onvoorspelbaar kan worden.
Het veranderde gedrag valt het meeste op als iemand zich buiten zijn/haar vertrouwde omgeving bevindt.

Normaal ouderdomsverschijnsel: Bepaalde gewoontes ontwikkelen en geïrriteerd raken als deze gewoontes anders moeten of als routines verstoord worden. 

Monika Eberhart

Bron: Alzheimer Association 






zondag 13 september 2015

Structuur is belangrijk voor mensen met dementie


Structuur is belangrijk voor mensen met dementie

We moeten belevingsgericht werken, dat vind ik zelf geen keuze maar een plicht! Je kan mensen met dementie alleen helpen als je ze vanuit hun wensen en behoeftes begeleid en helpt. Gelukkig wordt er steeds meer op deze manier gewerkt, maar het kan geen kwaad om er zo nu en dan aandacht aan te besteden. 


Frans legt het uit in zijn blog

Frans heeft dementie en houdt een blog bij. Zijn verhalen zouden door iedereen die in de zorg werkt, of wil gaan werken, gelezen moeten worden. Het helpt nl. om je beter in te leven in de persoon met dementie.


In een van zijn blogs legt Frans uit waarom structuur belangrijk is voor hem. In dit geval omschrijft hij een dag op de dagopvang die anders verloopt dan dat hij gewend is.

Frans schreef:

Het is vrijdag dagopvang, de taxi  komt loop nog even na of ik alles bij me heb. De hond is uit geweest, Renate is net naar haar werk. In de gang hangt een groot memo bord met de belangrijkste dingen van elke dag, die loop ik even na. Mijn koffer voor vandaag op de dagopvang zet ik bij de voordeur. Oké, ik heb voor mijn gevoel weer alles op één rij, nog even een paar minuten en dan komt de taxi.
Het is een rit van ongeveer 25 minuten, vaak zitten we met 3 soms 4 man in de auto, nu vanwege de vakantie met 3 ik was de laatste in de ophaal route. Bij de aankomst op de dagopvang werd het structuur in één keer verbroken en werden we naar buiten gedigereerd, het is mooi weer we drinken daar de koffie werd er gemeld. In plaats van even rustig naar onze huiskamer je spullen neerzetten en ieder zijn vaste ritueel en of handelingen dan uitvoeren moest je gaan zitten en afwachten wat nu de bedoeling is. Het is ook wel goed gekomen maar als we de leiding op een cijfer moesten geven voor het grootste deel van de ochtend, was het net een voldoende voor de uitvoering. Het idee wat er achter zat wat we later begrepen dat was goed.
In de middag kregen we te horen dat mevrouw A, na een andere afdeling is overgegaan. Op dat moment zie je ook aan de reactie’s van andere dat het iedereen raakt. Er word nooit inhoudelijk gesproken waarom en dat vind ik ook wat respect verdiend aan de Leiding en het beleid. Later deze middag kwam ik er achter dat meneer X, een jonge man 44 jaar met 2 jonge kinderen intern is opgenomen in het huis. We zaten vaak bij elkaar in de taxi afgelopen half jaar.
2 verschillende mensen jonge mensen, ieder met een gezin familie en alles daarom heen. Het houd me indirect bezig en het laat me niet zo maar los. Allebei een ander vorm van dementie, ieder een mooie persoonlijkheid als mens. Het maakt me verdrietig, en natuurlijk weet ik dat elke persoon op een andere manier een andere snelheid en andere vorm een andere………
Maar het valt wel onder Dementie,  Jonge mensen, iemand als ik !
En of het nou eerlijk is of niet, en of het je overkomt of niet, en er kunnen nog zo veel positieve argumentaties woorden aangebracht, het blijven jonge mensen, jonge gezinnen....

Meer blogs van Frans lezen? Ik raad het u aan!  Lees verder.......

donderdag 10 september 2015

Depressie en dementie


Depressie en dementie 

Een depressie is niet vreemd bij mensen met dementie. Het komt vooral voor in de eerste en de tweede fase. 
Het is belangrijk om een depressie te herkennen zodat deze behandeld kan worden. Dat kan de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren. 




Symptomen van depressie

- apathie
- geen interesse meer in activiteiten of hobby's
- geen interesse meer in sociale contacten
- zichzelf isoleren van iedereen
- problemen met concentratie
- negatieve denken

Bij mensen met dementie verloopt een depressie anders dan bij mensen die geen dementie hebben.  Een paar symptomen die anders zijn:

- Het kan minder ernstig zijn
- Het kan minder lang duren en symptomen kunnen verschijnen en verdwijnen
- De persoon met dementie zal minder snel praten over zelfmoord

Als je als mantelzorger denkt iets van een depressie te constateren dan is het belangrijk die zo snel mogelijk met een arts te bespreken zodat het verder onderzocht kan worden.

Diagnose depressie in combinatie met dementie

Er bestaat geen test of vragenlijst waarmee depressie gediagnostiseerd kan worden. De arts moet een uitgebreid onderzoek uitvoeren om te achterhalen of de persoon met dementie ook depressief is.
Het onderzoek bestaat o.a. uit:

- Een overzicht van de medische geschiedenis van de patiënt
- Een lichamelijk en psychisch onderzoek
- Uitgebreide gesprekken met familieleden die de patiënt goed kennen

Omdat de combinatie dementie en depressie nogal complex is, is het raadzaam om naar een psychogeriater te gaan die gespecialiseerd is in het herkennen en behandelen van depressie bij ouderen.
Als de persoon met dementie gedeprimeerd is ( droevig, down, lusteloos, huilerig) of onderstaande symptomen langer dan twee weken heeft, dan is het aan te raden om naar naar de psychogeriater te gaan voor een uitgebreid onderzoek.

Symptomen die langer dan twee weken aanhouden:

- Sociaal teruggetrokken
- Minder trek in eten zonder dat daar een lichamelijke oorzaak voor is
- Slapeloosheid
- Agitatie of sloomheid
- Overactief of juist niet te activeren
- Geïrriteerd
- Zeer negatief over zichzelf en de omgeving
- Veel bezig zijn met de dood

Behandeling van depressie

Een goede behandeling betekend een betere kwaliteit van leven 

De meest gebruikelijke behandeling van depressie bij dementie is een combinatie van medicijnen met  therapie en proberen iemand in contact te brengen met mensen en activiteiten.
Het heeft geen zin om tegen iemand met dementie te zeggen dat het allemaal niet zo erg is, dat het wel meevalt en dat het wel goed komt.

Behandeling zonder medicijnen

-Bij mensen met beginnende dementie kan het zinvol zijn om naar een praatgroep te gaan met lotgenoten.
Als mensen zich in een groep niet prettig voelen dan kan ervoor gekozen worden om in therapie te gaan en met de psycholoog gesprekken te voeren.

- Maak een dagschema en zorg ervoor dat moeilijk activiteiten gedaan worden op de momenten dat iemand op z'n best is.

- Maak een lijst van activiteiten, bezoekjes die met plezier gedaan worden en plan deze vaker in. Laat mensen vaker op bezoek komen om samen iets leuks te doen.

- Zorg dat er regelmatig bewogen wordt, vooral in de ochtenduren.  Een ochtendwandeling b.v.

- Laat de persoon met dementie positieve bijdragen leveren aan het huishouden en laat hem/haar in zijn/haar waarde hierin, ook als het niet goed gaat.

- Geef complimenten en zorg voor verwen momenten door b.v. het lievelingseten te koken, de favoriete film aan te zetten, de favoriete muziek te draaien e.d.

- Overtuig de ander ervan dat je er altijd voor hem/haar zult zijn.


Behandeling met medicijnen

Er bestaan verschillende soorten antidepressiva's om iemand mee te behandelen. Bij dementie worden meestal de zogenaamde SSRI's voorgeschreven.
Het wordt echter aangeraden om te proberen de persoon met de depressie zoveel mogelijk zonder medicatie te helpen. Antidepressiva hebben bijwerkingen die niet altijd wenselijk zijn.  Zo is er bij ouderen bij het bepruik van SSRI's meer kans op vallen.

Monika Eberhart

Bron: www.alz.org 

photo credit: Dreaming (con la testa tra le nuvole) via photopin (license)

photo credit: couples and ponds via photopin (license)

M.C. Eberhart 

donderdag 3 september 2015

Alzheimer in 30 minuten



Plakband & Polaroid

Is het mogelijk om in 30 minuten het verloop van Alzheimer duidelijk te maken? Dat is wat ik mij afvroeg toen ik een uitnodiging kreeg om naar de voorstelling Plakband & Polaroid te komen kijken. 

Via een email kreeg ik een uitnodiging om naar een voorstelling te komen kijken over Alzheimer.
Ik ging meteen op de website van de makers van het toneelstuk om te ontdekken waar het om ging. Twee acteurs die in een half uur laten zien wat er met een relatie gebeurd als een van de twee dementie krijgt, in dit geval Alzheimer.

Dag van de voorstelling

De voorstelling zou plaatsvinden op woensdag 2 september om vijf uur. Ik vond het eigenlijk een vervelende tijd want dat zou betekenen dat ik in de file naar huis zou moeten. Maar ik was toch nieuwsgierig dus ik ben op tijd vertrokken en was ruim een half uur te vroeg aanwezig. Na wat tijd doden op mijn smartphone ben ik het buurthuis ingegaan waar ik welkom geheten werd met een kopje koffie en een stroopwafel. Lekker. Ik was wel toe aan een beetje suiker zo aan het einde van de middag.

Indrukwekkende voorstelling

Als het verhaal begint heb je al snel in de gaten dat de man beginnende dementie heeft. Je wordt binnen een paar minuten in het verhaal gezogen en voordat ik er erg in had vergat ik dat het hier om acteerwerk ging. Ik betrapte mezelf erop dat ik vanuit mijn tenen meeleefde met wat zich op het toneel afspeelde.
De acteurs weten binnen 30 minuten verschillende thema's rondom dementie aan te kaarten. Ze raken elke vezel in mijn lichaam op het moment dat ze terug gaan naar vroeger, naar de tijd dat ze jong en verliefd waren. Ik schrik als de man niet meer weet wie zijn dochter is. Ik raak tot tranen geroerd als de vrouw wanhopig op zoek is naar intiem contact en de man daar niet op reageert. Ik moet slikken en even diep adem halen. Indrukwekkend.
30 minuten lang kan je in de zaal een speld horen vallen. Twee mensen op het podium weten de aandacht van het publiek onafgebroken vast te houden.
In 30 minuten tijd het verhaal van een man met dementie, van de beginfase tot de het moment dat hij volledig afhankelijk is.

Aan het einde van de voorstelling klinkt een lang applaus en daarna is het stil. Een stilte waarin iedereen even moet verwerken wat er net allemaal gebeurde. Even wakker worden.

Na de voorstelling is er gelegenheid om na te praten over de onderwerpen die voorbij kwamen, over kwijt zijn, over teleurstelling, over verdriet, over angst. Het nodigt uit tot vragen, vragen waar je met elkaar kunt zoeken naar het antwoord.


Trailer van de voorstelling zo klein met een boodschap zo groot.




Voor iedereen die betrokken is bij dementie


De voorstelling is bedoeld voor mantelzorgers, vrijwilligers, verpleegkundigen, verzorgenden en welzijn medewerkers.
Persoonlijk kan ik iedereen aanraden om er naar te kijken als de kans zich voordoet. Het is ook een goede manier om je meer in te leven in de persoon met dementie en om beter belevingsgericht te gaan werken met mensen met dementie.

Bent u nieuwsgierig geworden en wilt u de voorstelling zien? Neem dan een kijkje op de website van Vliegeren met tegenwind. Lees verder....... 

Vliegeren met tegenwind 



Monika Eberhart


dinsdag 25 augustus 2015

Met een andere bril naar mantelzorg kijken


Zorgen voor een kind is een vanzelfsprekendheid, zorgen voor je vader of moeder wordt vaak als een last gezien. Een last die de mantelzorger met liefde draagt, maar die omgeving niet altijd even goed begrijpt. 

Onderstaand verhaal kreeg ik opgestuurd door Ignar Rip. Het omschrijft op een mooie manier hoe de rollen zich in de loop van het leven omdraaien en hoe we daar tegenaan kijken. 


Zorgen voor iemand die niet voor zichzelf kan zorgen

Een pasgeboren baby omringen we met aandacht, warmte en liefde. We geven
die kleine spruit eten, we leren ons oogappeltje met engelengeduld lopen en
later helpen we die eigenwijze puber zijn weg te vinden in het leven.

Zorgen vanuit je hart, voor iemand die niet voor zichzelf kan zorgen, is dat niet een van de mooiste dingen die we kunnen doen in ons leven? Je wordt "gewoon" de trotse pappa en mamma, van de mooiste en liefste baby van de hele wereld.

Iedereen feliciteert je en iedereen vindt het prachtig en heel gewoon. Maar als
die liefste en mooiste baby van toen, later met diezelfde liefde, voor zijn vader
of moeder gaat zorgen, vinden we dat niet zo heel gewoon en wordt er gezegd:

- Dat zorgen valt zeker niet mee?, hoe houd je dat vol? Bijzonder hoor, dat je dat doet.

 Is het echt bijzonder om te zorgen voor diegenen die vroeger met liefde
voor jou hebben gezorgd? Die gezorgd hebben voor de basis van jouw leven.

Blijkbaar wel, want zorgen voor ouders noemen we zwaar en bijzonder en zorgen voor een baby noemen we prachtig en mooi. In beide gevallen wordt er gezorgd voor een heel bijzonder iemand in ons leven, die niet voor zichzelf kan zorgen

Komt het misschien door de naam?

Door het geven van een naam aan een handeling, gebeurtenis of ziekte plakken 
we er ook gelijk een label op. Het anders zorgen dan voor een baby noemen we mantelzorgen en daar wordt je niet mee gefeliciteerd.



Wanneer we ons best doen om in het hier en nu te leven, zijn we goed bezig.
We noemen dit mindfulness. Maar iemand die niet aan mindfulness doet en
alleen in het hier en nu leeft noemen we dement en dan ben je niet goed bezig.

Soms zit er nog een hele wereld achter het label wat we op iets geplakt hebben.
Wanneer we die wereld ontdekken kunnen we soms heel anders gaan denken
over zaken als dementie en zorgen voor, of zelfs overeenkomsten gaan zien.

Misschien dat dit jouw kijk op mantelzorger iets breder heeft gemaakt of misschien wel heeft veranderd. Als we heel jong zijn kunnen we niet voor onszelf zorgen en
zijn we afhankelijk van anderen. 

Wanneer we heel oud zijn kunnen we misschien niet meer voor ons zelf zorgen en zijn we afhankelijk van anderen. 
Laten we daarom in de tussentijd zorgen voor degene die niet voor zichtzelf kunnen zorgen.



Luidt het spreekwoord niet, Wat je zaait zal je oogsten?


Met hartelijke groet,
Ignar








                                                 
                                                    Moeder zorgt voor zoon          Zoon zorgt voor moeder

Meer werk van Ignar 

Wilt u meer weten over Ignar Rip? Hij heeft een prachtige website die veel aandacht besteed aan het belang van muziek bij dementie. Neem eens een kijkje op zijn website Alzheimer Muziek Geluk, klik HIER


vrijdag 14 augustus 2015

Het dementiedorp


Het Dementiedorp

In Weesp bevindt zich het enige dementiedorp (althans, voor zover ik zelf weet) ter wereld. 
De Hogeweyk is naar mijn mening een geniale uitvinding. DE plek waar iedereen met dementie zou moeten wonen. DE zorgvorm waar we in moeten investeren! En misschien wordt dan op lange termijn de zorg goedkoper. 





De Hogeweyk

De Hogeweyk is een onderdeel van Vivium woonzorg. Het is een wijk met 23 woningen, in elke woning wonen 6 a 7 mensen met dementie.
De wijk bestaat uit straten, pleinen, steegjes, hofjes en een parkje. Daarnaast heeft het een theater, café, restaurant, kapper, supermarkt en nog meer.
Het doel van de Hogeweyk is ervoor te zorgen dat mensen met dementie hun leven zoveel mogelijk kunnen voortzetten zoals zij dat gewend waren. De inrichting van de woningen en de directe omgeving wordt zoveel mogelijk aangepast aan de leefstijl van de bewoners.
Elke woning heeft een vast team van verzorgers en in elke woning wordt een zelfstandig huishouden gevoerd.

Uitzendingen over De Hogeweyk

De stichting Alzheimer Nederland is van mening dat het concept van De Hogeweyk uniek is in de residentiële zorg voor mensen met dementie en aansluit op wat zij nodig hebben op het gebied van wonen, zorg en welzijn. 
In het buitenland is veel aandacht besteed aan het Nederlandse dementiedorp. In eigen land lijkt het minder bekend te zijn, daar moet verandering in komen. 

CNN heeft een mooie reportage gemaakt over het dementiedorp. Echt de moeite waard om te kijken. 


  
                     

Het programma Altijd Wat van de NCRV heeft vorig jaar een uitzending besteed aan De Hogeweyk. 
Heeft u de uitzending niet gezien? klik dan HIER om naar de uitzending te kijken, het begint ongeveer bij minuut 12. 

Er moeten meer dorpen komen

Ik ben zelf heel enthousiast over het dementiedorp. Ik vind het een mooi alternatief voor de gesloten afdelingen die we nu hebben. Beter in een dorp opgesloten, dan in een kleine afdeling van een verpleeghuis.
Mensen moeten naar mijn mening zo lang mogelijk thuis blijven wonen, maar als dat echt niet meer kan dan is een dorp als De Hogeweyk een mooie plek om te wonen.
Vervolgens vraag ik me dan af: waar blijven de rest van de dorpen?
Is er niemand die het concept op een andere plaats wil toepassen? Kunnen nieuwe verpleeghuizen die gebouwd worden niet meteen een dorp op het terrein realiseren?

Ons land moet bezuinigen, maar misschien moeten we investeren in dit soort dorpen. Naar mijn mening voelen mensen met dementie zich daar beter en gelukkiger. Dit kan het positieve gevolg hebben dat er minder medicatie gegeven moet worden en dat mensen minder zorg nodig hebben, dit zou kunnen resulteren in minder kosten op lange termijn.


Bron: Vivium woonzorg Website waar u informatie kunt vinden over De Hogeweyk. 

Monika Eberhart

zondag 9 augustus 2015

Vertrouwd is veilig


Veilig, herkenbaar en huiselijk

Dat is de omgeving waarin we allemaal willen wonen. Voor mensen met dementie geldt dit nog meer, een vertrouwde omgeving is cruciaal voor het welbevinden van deze mensen. 
Naast veilig, herkenbaar en huiselijk zijn vertrouwde gezichten ook heel belangrijk. 


Een vertrouwde omgeving zorgt voor minder stress en minder stress zorgt voor minder onrust.
Mensen met dementie die zich prettig voelen hebben meer kans op een trager verloop van de ziekte, kunnen soms beter functioneren en blijken in staat te zijn nieuwe dingen aan te leren.

Sociaal Geriater Anneke van der Plaats heeft onderzocht waarom de omgeving voor iemand met dementie zo belangrijk is.

Bekijk het filmpje of lees verder en klik hier.









Meer wisseling van personeel door bezuinigingen

Niet alleen de omgeving is belangrijk, het aantal vertrouwde mensen die iemand met dementie om zich heen heeft is ook van invloed op gedrag en welbevinden.

Het is bekend dat de bezuinigingen op de zorg ervoor gezorgd hebben dat veel verzorgenden ontslagen zijn. Daarvoor in de plaats zijn mensen aangenomen met 0 uren contracten (inmiddels bij wet niet meer toegestaan, dus het minimaal mogelijk aantal uren).
Het gevolg is dat de zorgvragers nog meer verschillende gezichten zien dan vroeger. Voor iemand met dementie heeft dit gevolgen die niet wenselijk zijn, zoals o.a.:

- Onrust: een vreemde komt binnen je comfort zone, het is een natuurlijke reactie om daar afstand van te willen nemen.
- Agressie: de nieuweling kent je niet, begrijpt je niet. De persoon met dementie kan zijn/haar gevoelens niet duidelijk maken.
- Wantrouwen: vertrouwen in anderen groeit met de tijd, het is moeilijk vertrouwen in iemand te krijgen als je steeds een nieuw persoon voor je hebt.
- Tegenwerking: mensen met dementie werken sneller mee als ze een vertrouwd gezicht voor zich hebben.

Mensen met dementie die keer op keer een vreemde verzorgende voor zich hebben kunnen moeilijk gedrag gaan vertonen en als gevolg daarvan misschien onnodig en/of onjuiste medicatie krijgen. Het een is het gevolg van het ander.

Onderstaand verhaal is een voorbeeld uit de praktijk, ingezonden door Antonet van Tilburg, zij werkt als verzorgende.

Dementie?

Ik heb een weekje vakantie gehad en lees in de rapportage dat mevrouw Pets rustgevende medicatie heeft gekregen. Ik lees ook dat mevrouw veel zorg weigerde en niet al te aardig was voor de anderen.

Even later loop ik voorzichtig haar kamer binnen, benieuwd hoe mevrouw zal reageren. Mevrouw Pets begroet me vrolijk. “O, meid, ik ben blij dat je er weer bent, je bent zo lang weggeweest!” Grijnzend kijk ik haar aan, is deze mevrouw onhandelbaar? Ik leg uit dat ik een weekje vakantie heb gehad, maar dat ik er nu weer helemaal voor haar ben.
“Heb je het al gehoord?”, vraagt ze dan met een brede glimlach. Ik laat me naast haar op het bed zakken en luister naar wat ze me gaat vertellen. “Ik heb de boel op stelten gezet hoor, in de tijd dat je weg was... als je hoort wat ik allemaal uitgehaald heb!” Ik bijt op mijn lip om mijn lachen in te houden. Maar als ze later ook de details (met glazen water gooien, de zusters uitschelden, enz.) op komische wijze vertelt, schiet ik toch echt hardop in de lach. Is deze mevrouw zo dement en agressief? Volgens mij is ze gewoon ondeugend! “Eén keer waren ze zelfs met z’n drieën,’’ ze gniffelt achter haar hand, ‘’ze konden het niet aan hoor. Later hebben ze zelfs de nachtdienst gehaald, hihi.” Ik herinner me inderdaad de rapportage dat de nachtdienst mevrouw later nog geholpen heeft. “Ik heb lekker daarna de halve nacht gebeld. Ze moeten maar weten dat ik het niet pik dat al die onbekende zustertjes me helpen, al die jonge dingen!” Al is het misschien niet netjes tegenover mijn collega’s, we lachen er samen om en lopen innig gearmd de gang op. Hét bewijs dat ouderen met dementie zeker niet gek zijn, is bij deze maar weer eens bewezen. Maar ook zie ik weer hoe belangrijk het is dat er vast personeel op een groep is.


Natuurlijk is dit een misschien een uitzonderingsverhaal, maar het zijn dingen die soms kunnen gebeuren. Dat je ondanks het verdriet en de angst die dementie met zich mee kan brengen, er ook met elkaar om kan lachen. Verdriet en blijdschap liggen dicht bij elkaar in de werk, en dat maakt ons/mijn beroep ook zo’n prachtvak!

Antonet van Tilburg

Monika Eberhart