Dementie brengt heel veel veranderingen met zich mee. Zowel lichamelijk als geestelijk. Een van de veranderingen is dat het lijkt alsof de persoon met (gevorderde) dementie bewust aan het manipuleren is. Het is belangrijk om dit gedrag te kunnen begrijpen om goede zorg te kunnen blijven bieden. Mensen met dementie zijn niet in staat om te manipuleren.
Mensen die zorgen voor iemand met dementie kunnen de indruk hebben dat ze gemanipuleerd worden. Simpelweg omdat ze het gedrag van iemand met dementie niet begrijpen. Mensen met dementie zijn echter niet in staat om te manipuleren omdat ze niet weten hoe het moet. Ze zijn niet in staat de stappen te doorlopen die nodig zijn om te manipuleren omdat ze geen ingewikkelde verbanden meer kunnen leggen.
Mensen met dementie weten gevoelsmatig vaak wat ze kwijt aan het raken zijn en worden hierdoor angstig. Ze kunnen dan boos reageren uit onmacht, omdat ze niet meer voor zichzelf kunnen zorgen.
Daarnaast gaan cognitieve vaardigheden verloren zoals: logica, redenering, de vaardigheid om problemen op te lossen en beslissingen te nemen. Zonder deze vaardigheden is het niet mogelijk om te manipuleren.
Tips om om te gaan met gedragsverandering
Vat het niet persoonlijk op
De persoon met dementie handelt vanuit de eigen emoties en gericht op zichzelf. Het heeft geen zin om gedrag als manipulatie naar jezelf te interpreteren, dit geeft alleen maar stress. Het is beter om de schuld te geven aan de ziekte dan aan de persoon met dementie.
Train empathie
Probeer jezelf te verplaatsten in het de persoon met dementie. Probeer je voor te stellen hoe het zou voelen om je onafhankelijkheid te verliezen en volledig afhankelijk te zijn van anderen. Hoe het zou zijn als je niets meer zelf zou kunnen beslissen. Hoe het zou zijn als je de wereld om je heen niet meer zou begrijpen.
Vermijd conflicten
Bedenkt dat je een discussie met iemand met dementie altijd zult verliezen. Het heeft ook helemaal geen zin om iemand met dementie te willen overtuigen van het tegendeel of van je gelijk. Het brengt alleen maar verdriet en frustratie met zich mee. Het is beter om mee te gaan in de belevingswereld van de persoon met dementie en deze in zijn/haar waarde te laten. Om de discussie uit de weg te gaan kan er ook gebruik gemaakt worden van humor en afleiding.
Neem afstand
Als je toch in een conflict terecht gekomen bent, neem dan afstand. Loop even een paar minuten weg. De kans is groot dat bij terugkomst de persoon met dementie het gesprek vergeten is.
Zorgen voor iemand met dementie is net als een baan. Af en toe heb je pauze en rust nodig. Niemand kan 24/7 voor een ander zorgen. De batterij moet af en toe opgeladen worden.
Zoek naar mogelijkheden om eens een dag vrij te hebben. Dagopvang voor mensen met dementie of een buddy in de vorm van thuisbegeleiding zijn professionele oplossingen om b.v. wekelijks een of twee dagen voor jezelf te hebben.
Luister en stel gerust
Het kan moeilijk zijn om naar de wartaal van iemand met dementie te luisteren. Toch is het belangrijk om altijd serieus en met geduld te luisteren. De persoon met dementie moet altijd serieus genomen worden. Dementie is geen keuze, het overkomt je. Laat aan de naaste met dementie weten, maar vooral voelen dat u de veilige haven bent.
Herken triggers
Probeer de triggers van het gedrag te herkennen. Mensen met dementie gaan ander gedrag tonen als er iets met ze aan de hand is. Dit kan van alles zijn: honger, pijn, verdriet, kou, warmte, angst, naar de w.c. moeten, vermoeidheid enz. Probeer te achterhalen wat de oorzaak van afwijkend gedrag is en zoek samen naar een oplossing.
Vraag om hulp
Het is niet nodig om de zorg voor iemand met dementie alleen te dragen. Vraag om hulp en doe dit tijdig. Wacht niet tot het echt niet meer gaat en je zelf ziek wordt door overbelasting. Hulp is er in vele vormen: familie, vrienden, buren, verenigingen, thuiszorg, de gemeente, de huisarts. Trek op tijd ergens aan de bel. Alleen als je goed voor jezelf zorgt kun je goed voor een ander zorgen.
Monika Eberhart
Bron: Agingcare.com
